W ciynżkij pilobie człowiek robiuł, coby wydrzić s lasa, lebo s miedzy kónsek ziymi. Wytargowoł kónski ziymi ze starucnej puszczy – polił drzewa (gospodarka żarowo, abo wypolyniskowo), abo mnożił grunt a sadziuł rostomajte rośliny, ale ziymia przes to była coros barży jałowo. Dzisiok o pilobie uż żodyn nie pamiynto, a jakisi ślad je eszcze w nazwach ponikierych dziedzin – baji Kopanica, Kopaniny, Łazy, Plynisko, lebo Żory. Potym nieskorzi sie uż nie wypolało lasów, yny sie jich rómbało, bo to sie barży opłacało, a nie było to taki fabularne. O tym, że sie kiejsi wyrómbowało drzewa w lasach idzie sie dozwiedzieć z nazwy dziedzin – baji Wyrómbano, Porymba, Pasieki, abo Pasieczki. Na Cieszyńskij Ziymi uż od czasów wczaśnego feudalizmu ludzie gospodarzili na gruntach podle systymu trójpolowego, gor tam, kany były doliny. Lasi – Dolanie tyn systym trójpolowy se srobili eszcze lepszy. Sioli w systymie dwupolowym, ale chned przeszli na lepszy dlo nich systym miedzo-polny na gróntach, kiere były pod gorami – na podgórzu beskidzkim. Stawiali óni aji szałasy na gorach Beskidu Zachodnigo, a ty szałasy były porzóndne ni żodne taki ajnfachowe. Dolanie cosi sie nauczyli o szałasach od Wałachów, kierzi uż wtynczas byli w naszych Ślónskich Beskidach. Taki gospodarzyni było ganc dobre dlo tych wszeckich ludzi, bo wtynczas eszcze Cieszynioków nie było tak moc. Jednako piloba była przeogrómno, bo wercajg, kierym ludzie robili był ajnfachowy. Dziepro nieskorzi, jak grunty, kiere człowiek wydrzuł lasóm a miedzóm, sie stowały coros lepsze to aji tyn wercajg był nie był taki ajnfachowy, a ludzie go zaczli osdobiać – czasym ganc pieknie. Grunty, kier były po lasach sie nejprzód kopało motykami, kopaczkami, sercówkami, pniówkami a grackami, a potym nieskorzi sie uż zaczło robić radłami a hokami – w feudaliźmie to były nejważniejszy wercajg, kierym sie orało. To, co ludzie sadzili to jednako było fórt mało, bo grunt na Cieszyńskim ni ma wszyndzi dobry – ledzy kany je ślin a kamiynie. Ludzie sie czasami dziwali na przirode, a fórt szpekulyrowali jako se też pómóc, a jaki by był lepszy wercajg, jako było radło.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hok wołoski a hok ślónski
 

Po jakimsikej czasie ludzie uż byli tak chytrzi, że wiedzieli, jako to radło przerobić, coby sie nim lachko orało na naszych cieszyńskich gruntach. Na radło sie prawiło, że to je hok, abo hok ślónski. Skłodało sie s drzewianej (nieskorzi ocelowej) łopatkowej radlicy, kiero miała kształt hoka (tymu sie na tyn wercajg prawiło hok), s grzóndzieli, czepigi, a płoza kiero sie ruszała. Potym nieskorzi s tej płozy ludzie a aji Cieszyniocy wymyślili koleśnice. Starucno socha, kierej na Cieszyńskij Ziymi ludzie nie używali sie skłodała s dwóch soszyn – sośników, kiere rzazały skibe s obu strón, a to było złe, bo postrzodek skiby był utargany na siłe, tóż ledzy kany ziymia była szpatnie poorano. Socha źle przewracała skibe, kiebziła sie, a orali nióm yny silni a srynczni chłopi. Sochóm sie łorało do kóńca dewatnostego wieku gor na lachkich gruntach. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Płóg drzewiany

Starucne radło eszcze szło spotkać na poczóntku dwacatego wieku na gruntach całuśkij Europy. Radło to tak po prowdzie była yny radlica – główno czynść. Nejprzód była drzewiano, a potym nieskorzi żeleźno. Orani radłym też było procne, a nie orało do porzóndku tak jak trzeja, ale to uż był lepszy wercajg, jako ajnfachowo socha. Radłym sie łorało gor na północy Ślónska Cieszyńskigo – we Strumiyniu, Chybiu, Frysztocie, a w Boguminie. Lepszy wercajg jako radło to był hok ślónski, na kiery sie prawiło aji radło ślónski. Łorało sie nim na całej Cieszyńskij Ziymi. Orało a rosdrobniało sie nim ziymie leśnóm, a ziymie na gruntach. S radła bes płozów powstoł hok s płozym, potym nieskorzi drzewiany płóg, półzieleźniok, a na kóńcu zieleźniok. S ajnfachowego hoka człowiek s czasym stworził lepszy płóg zieleźny. Po hodniku było radło s przedpłoziym, kiere sie ruszało na boki, a było miasto koleśnic, kiere sie móntowało dziepro potym nieskorzi. Hokym ślónskim sie łorało na północy aż za Łabóm, a na połedniu aż do Wałaskigo Miyndzyrzeczo, Granic na Morawach, Ołomuńca, Pardubic, a Ujścio nad Łabóm. Na Cieszyńskij Ziymi sie łorało aji hokiym wołoskim, ale yny w Beskidach, a na wónskim posku Podbeskidzio, ale łorało sie nim yny w gorach, a dali jako w Karpatach sie go nie używało. Hok wołoski był ajnfachowy, tóż wartko ludzie miasto niego zaczli łorać hokiym slónskim. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Płóg pół zieleźny

Dzisio na wszeckich gruntach Cieszynskij Ziymi sie łorze uż yny płógiym zieleźnym, kiery ludzie zaczli używać miasto płóga półzieleżnego. Ale eszcze w pindziesióntych a szejdziesióntych rokach dwacatego wieku sie takim płógiym łorało, a potym nieskorzi uż yny ledzy kany. Płóg półzieleźny ludzie zaczli używać miasto płóga drzewianego, kierym sie łorało eszcze w dwacatych rokach dwacatego wieku. Drzewianym płógym sie łorało eszcze na wszeckich gruntach do kóńca dewatnostego wieku, a półzieleźnego do 1950 – 1955, kiej sie grunty gospodorzi dowało do kupy do spółdzielni. Do roków siedymdziesióntych dwacatego wieku eszcze tym płógiym sie łorało ledzy kany na zogrodach przi chałupach. Nejważniejsze czynści drzewianego płóga, na kiere sie rostomajcie po dziedzinach na Cieszyńskij Ziymi prawiło to były: nogi (Guty), czepigi (Wyndrynia - Zaolzi), rónczki (Ligotka Kameralno), nosze (Sucho Górno) – drzewiane czynści za kiere sie chytało coby płóg pieknie szoł w bróździe. Nosze w dolnij czynści sie swynżały do płóga, a był do nij przimocowany drzewiany grzóndziel s dziurkami wiesiołymi dlo gazdy, a smutnymi dlo kóni. Dziurki sie popuszczało kurkiym, kiery był na przodku (kolcach, koleśnicach). Na nim był przimocowany krój (trzusło) na rzazani ziymi w skiby a odwalnica s radlicóm. W płógach półzieleźnych krój, odwalnica a zielozko (lemiysz) – cało radlica były zieleźne rasym ze słupicóm, kiero miała zielozko a spłóz, kiere szło miynić. W każdym płógu była otka (Sucho Górno, Frysztot, Wierzbica), łotka (Mistrzowice, Guty, Karpyntno), do pucowanio korpusu pługa, a do odkutowanio gnoja. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bróny

Pługiym drzewianym sie ruszało ziymie, a płógiym półzieleźnym sie uz łorało głymboko, a na jesiyń podorówke. Orało sie aji na wiosne przed sadzynim a siocim, ale gazda wtynczas nie rod łoroł, bo wiedzioł, że kupa wody ucieko ze ziymie. Orało sie dycki w zogóny, pomiyndzy kierymi była brózda. Bruzda, do kierej płynyła woda to była wodniora, a ta kiero sbiyrała wodym s całego łanioka, jak baji kupa popadało, to była zwodnica. Bruzda, kiero szła dokoła zogónów to była łobgónka, a ty co ścióngały wodym ze zogónów to były zwodnica a wodniora. Łokraczki to były dwie ostatni skiby, kiere gazda łoroł na takim wónskim posku, że okraczały go koła płóga – koleśnice. Na kóńcu zogónów była eszcze wygónka – ostatnio skiba. W zogóny sie orało dycki tak, coby wyłorać wónski poski po szejśc do szesnost skib. Zogóny sie robiło sie tak, coby wystowały do wyrchu, a na jich kóńcach sie dycki niechało uwrać (uwroć, łuwrać, łuwroć), kany gazda zawracoł kónie zaprzóngniynte do płóga,lebo do brón, bo zogóny przeważnie graniczyły s inkszymi zogónami,na kiere gazda nie śmioł wlyjźć.  Uwracie sie łobrobiało na sóm kóniec a szły óny prostopadle do zogónów. Na rok, abo za dwa, trzi roki stare bruzdy sie niechało, a nowe sie łorało w inkszym miejscu, ale uwracie były fórt tam, kany były. Zogóny były kaj indzi, ale fórt sie jich łorało tak, coby do nich gazda jak nejlepszy dojechoł – po uwraciach a po miedzach. Gazda musioł aji wiedzieć, kany łorać, coby sie słónko nejlepszy łopiyrało na zogóny. Rzóndki, a wołki szły dycki s północy na połednie, ale w goraliji, abo na kopcach czasym nie szło tak łorać, tóż gazda se musioł tak kónie kludzić, coby dlo niego było nejlepszy łorać a zawracać zajś spadki. Potym nieskorzi sie uż łorało na zwał a rosgón, w skład a łan, tóż sie tymu prawiło na kónski pola – składniok a łaniok. Na każdy kónsek pola gazda  inkaszy prawiuł – baji kónsek przi rzyce, w sodzowkach, na wymowie, pod lasym, przi pańskim, za potokym, w łyngu, na nowinie, za krziżym, nad brzóskami, pod snozóm, w kamiyńcach, abo przi dymbinie. Kiej kónski uż porzóndnie łobeschły, gor po wielkucnych śniegach, to gazda wycióngoł hok, kiery mioł schowany pod szopóm a wynosiuł, abo wywoziuł go na pole. Hok cióngły krowy, woły, nikiedy kónie, a czasym aji ludzie. Hokiym sie ruszało ziymie przed siocim na wiosne, abo na jesiyń. Wtynczas sie sioło reż, pszynice, owies, jynczmiyń, poganke (tatarke, gryke), połownik (owiec a jynczmiyń smiyszany do kupy), a proso. Ziymie sie nejprzód ruszało, bo po zimie była twardo, a eszcze ji nie lza było łorać. Ruszało sie dycki wyrch ziymi, coby jóm kapke wymiyszać. Potym gazda wycióngoł bróny, kiere sie robiło s twardego drzewa – s jesiónu, abo s dymba, coby lepszy rosbijały kónski ziymi, a aji jóm wyrownać. Jak uż gazda pobrónowoł to móg zaczynać sioć. Kiejsi hań downij sie sioło s rynki – na szyroko. Prawóm rynkóm gazda nabiyroł zboży s łoktusze a ciepoł go przed siebie na pół koła przed oczami na prziszłapnyci lewej nogi. Jak gazda tak sioł to zorka leciały do ziymi jedno wedle drugigo a było jich w ziymi godnie. Eszcze w siedymdziesióntych rokach na Cieszyńskij Ziymi sie tak sioło, a gor na miyńszych kónskach. Gazda broł dycki kapke wiyncyj łobilo, jako do maszyny, ale uż nie musioł brać ani traktora ani kóni. Zasioty grunt trzeja było zabrónować, zawłóczyć, coby zorka powlazowały do ziymie. Lepszy potym wschodziły, a ptoki jich nie poradziły wydziubać. Włóczyło sie włókóm. Włóka to były taki lekki bróny, a ponikiedy gor w goraliji gynstych, ciynkich  gałynzi. Na zasiote gazda musioł postawić jakisi straszoki, coby straszyć dziki, polne gołymbie. Wróble a inksze ptoki, kiere by chciały wydziubać zorka ze ziymie. W ponikierych dziedzinach na Świyntego Jóna gazda obchodziuł cały grunt dookoła, a na każdym rogu styrkoł do ziymie gałónzke leszczyny, coby była lepszo uroda, a coby pogónić złe moce. Każdy gazda, lebo siedlok na Cieszyńskij Ziymi miłowoł swój grunt, a był ś nim swiónzany tak jako w pieśniczce:

 

To pole dobrze rodzi, po kierym gaza czynsto chodzi,

Jak ziymia nie chce rodzić, musi sie po nij s głowóm chodzić,

Rodzi rola, a ni bożo wola...

 

Jak cieszyniocy zaczli łorać płógiym to zaczli aji brónować ciynżkimi drzewianymi brónami – kartaczami (Ligotka Kameralno, Cieszyn), hokami (Mistrzowice, Frysztot, Pietrowice), kierymi sie pole uprawiało przed siocim. W pobrónkach były wrażóne brónioki – zymbym, lebo gwoździe. Pobrónki były słónczóne szynkami (Wyndrynia – Zaolzi, Guty, Ligotka Kameralno), lajśniami (Frysztot, Sucho Górno, Dómbrowa), lisztwami (Mistrzowice, Marklowice, Raj, Cieszyn). Bróny sie wiónzało ze sobóm do kupy lańcuchym na zluzarowani (Sucho Górno, Rychwałd), połónczyni (Ligotka Kameralno, Domasłowice), zepniyni (Wyndrynia – Zaolzi, Niebory), spojowani (Mistrzowice, Dobracice), spinani (Frysztat, Pietwałd). S pobrónek tyrczoł hoczek (Frysztot, Sucho Górno, Wiyncławice), swornik (Ligotka Kameralno, Dobracice, Ligota Górno, Raszkowice), zolytnik (Guty, Niebory, Rzyka), zorożka (Wyndrynia – Zaolzi, Gródek), do mocowanio lańcuszka kiery łónczył bróny s wogóm a biercym. Bróny był ciynżki a lechki. Podle tego jaki miały zymby to sie na nich prawiło bróny proste, ostre a krziwe. Na bróny sie aji prawiło hoki, kartacze, siywne a łónczne, a wogi do nich były krótki a dłógi. Po siociu a zabrónowaniu zasiote sie walcowało drzewianymi walcami, kiere sie robiło s rownych długich pnioków dymbu a jesiónu (walce ciynżki), abo s jedli a ze smreku (walce lechki). Walce były przewiertane, lebo wypolóne w postrzodku, a na kóńcach za obzajtym okute cybantym. Dycki sie wałowało yny jednym walcym długim na jakich dwa metry, do kierego sie zaprzyngało jednego kónia. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kosa

Zboży, trowe, a kóńczyne sie kosiło kosóm ryncznie. Obili, kiere wysoko tyrczało ze ziymie kosiło sie kosóm s grabkami abo s obłónkiym. Eszcze do dzisia sie kosi kosóm powalóne obili, obkoszo sie miedze, przikopy, a kosi sie trowe wszyndzi tam, kany kosiarka nie poradzi wjechać. Klinga – blot kosy mo ostrzi, szpic, grzebiyń (prynt), a piyntke. Kosa siedzi na kosisku, kiere sie robi s lechkigo drzewa, nejlepszy s wierzbowego a lipowego. Mocuje sie jóm do kosiska pierściyniym a klinkiym. Przi żniwach sie obili rzazało siyrpami – kosokami, gor tam, kany było w pszynicy moc ostów. Obili sie siykło gor kosóm na ściane – dycki to skoszóne obili sie oprziło o to, co eszcze stoło. Czasym sie siykło na pokos – na ziymie,  gor owies a połownik. Zesieczóne obili sie dowało na ściyrnisku na kupki, kiere sie wiónzało porwósłym na snopki. Snopki sie stawiało po piynć, po siedym, po dziewiynć, a czasym aji wiyncyj, zorkami ku ziymi. Robiło sie tak kozły, snopy, panny kiere sie stawiało w rajach, kiere szły wedle siebie s północy na połednie, abo opacznie. Jak sie jich tak postawiło to rychlij uschła słóma, a zorka rychlij były zdrzałe, a lepszy sie jich młóciło. Snopy w rajach stoły blisko siebie, a raje musiały byc rowne, coby sie ludzie na dziedzinie nie śmioli. Raje musiały być tak daleko od siebie, coby miyndzy nimi przejechoł drabiniok, a coby szło nakłodać snopki s obu strón naros. Ściyrnisko sie grabiło drzewianymi grabiami, kiere były srobióne s grabiska a s wołka, w kierym były wrażóne zymby. Snopki sie przenoszało, podowało, a dźwigało widłami – dwojokami. Ty widły miały dwa zymby, wrażóne do helmiska – sztyla, a szło nimi dźwigać snopki aji na pore metrów do wyrchu. Dwojokami sie aji podowało siano, jak sie go skludzało. Widły, kiere miały sztyry zymby, na krótkim helmisku, na kóńcu kierej była berliczka, to były gnojoki – widły gnojowe. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Widły a grabie

Urode – zielónke, siano, obili, ziymnioki – sie swożało s pola wozami, kiere cióngły kónie. Siano sie skludzało gor po połedniu, jak był piekny czas, a świyciło słónko. Dziywki ściepowały siano s orstwi (osztropców, łorstwi), a jak uż przeschło, to sie go dowało na drabinioki. Siano nakłodoł gazda, lebo pachołek, ale fura musiała wyglóndać, a to uż trzeja było umieć tak siano poukłodać na drabinioka, coby nie sjechało, a coby fura była szumno. Siano trzeja było skludzić do stodoły nim rosa siadła na trowe, tóż dycki sie ściepowało s orstwi tela siana, wiela szło przes dziyń skludzić do szopy, siynnika, lebo na piyntro do stodoły. Siano sie roschybowało s orstwi, coby lepszy przeschło – bo siano jak było wilgłe, to rade stynchło. Gazda solił siano, coby solóm dlo bydła, coby nie stynchło. Obili sie skludzało s pola na furach do stodoły, kany snopki sie ukłodało do sónsieka,  kierym było, aż do omłotu. We stodole na gumnie sie młóciło ryncznie cepami. Cep mioł trzi czynści – cep - bijok, wiónzani – poszyci, kapice, a cepisko – dzierżok. Wymłócónóm słóme sie ukłodało do drugigo sómsieka, kiery był naprociw, abo na piyntro, a zorka sie pucowało. Jak reżno słóma była rowno, a czysto, to sie jóm dowało do filowanio strużoków do legierów. Słóme s łowsa, jynczmiynio jarki, a pszynice jarki sie dowało bydłu do żranio, a inksze słómy sie dowało na ściyl bydłu a babucióm. 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sómsieczek - sztrych

S rownej a czystej słómy reżnej sie robiło słómiónki, a tam, kany na Cieszyńskij Ziymi miyszkali Lachy, robiło sie s nij snopki na pokryci chałup, hóli, orstwi, maty do uszczelnianio okiyn, a na wyciyraczki do pucowanio bótków. Ze słómy sie kiejsi hań downij robiło aji warkocze, kierymi gazda obijoł na zime futra dwiyrzi do chałupy, chlywa, masztale, a owijoł nimi  dziure do studni, a młode strómki, coby nie smarzły. Na Cieszyńskij Ziymi po chałupach sie kiejsi używało słómy reżnej do byle czego, a aji artyści ludowi jóm używali, coby srobić jakisi szumne dekoracyje, lebo obrozki. Jak sie uż obili wymłóciło cepami, to sie wiónzało słóme porwósłym w ociypki, a dowało do sómsieka. Na gumnie sie niechało yny wymłócóne zorka s plewami, kłóskami, a resztkami drobnej słómy – ograbki. Ty ograbki sie wygrabiło grabiami stodolnymi, a pote przesioło przes rzeszuto. Obili uż wtynczas było s gruba wypucowane, ale trzeja było go wypucować porzóndnie s plewów, a zorek chwastów – plewioł. Trzeja było wioć zboży. Robiło sie to burdakiym, na kiery sie prawiło wiywok, fukocz, abo fukar. To było taki wielkucne pudło, w kierym było kupa sit, kiere miały rostomajte oczka – wiynksze a miyńsze. Były w nim wytrzepoki, bymbyn ze skrzidłami – fukar, a szuta ze sitym. Burdak sie obracało rynkami kluczkóm, kiero była umocowano na kole napyndowym. Szło nim porzóndnie wioć obili, a pucować zorka s plew. Burdak wioł obili na czyste zboży a na poślod. Do pośladu spadowoł aji maras a zorka chwastów. Futrowało sie nim gor kury, trusioki, kaczyce, a zorka kiere szły na nasiyni trzeja było przewioć przes burdak dwa a aji trzi razy, bo yny nejszumniejsze zboży sie godziło sioć. Porzóndnie opucowane zorka obilo kiere szło na jodło, dlo ludzi, a na nasiyni sie dowało u wielkich siedloków na sypani (na sypke), a u miyńszych gazdów na wyrch do kadłubów – musorów, abo mosorów. Obili sie eszcze dowało aji do przegród ubitych s lajśni, do trówłów (tróhłów) a do fachówek. Reż sie suło do sztrychów. To były taki izby, kany ściany były zapuszczóne do sztyrech słupów, a w tych ścianach były lajśnie poukłodane jedna na drugij jak gónty. Yny kapke obilo sie wiózło do młyna na zymleci, a kapke se mleło dóma na żarnach. Żarna to był taki młynek s kamiynio, na kierym sie mleło rynkami. Był tam kamiyń pioskowiec, paprzice, miylok a żarnówka. Czasym mleły aji dziecka, choć mleci obilo to była ciynżko robota. S zorek jynczmiynio robiło sie krupy w drzewianej stympie, a ze rży sie parziło kawe.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Cep

Na Cieszyńskij Ziymi sie godnie sadziło rzepy, kwaków, a kapusty. Ziymnioki sie zaczło na Cieszyńskim sadzić dziepro nieskorzi pod kóniec siedymnostego wieku, a w piyrszej połówce dewatnostego wieku sie jich uż sadziło godnie wszyndy na gruntach. Rzepe sie sadziło gor dlo bydła, babuci, dlo kur, trusioków, a kaczyc. Czasym rzepe sie aji jodało jak oto nie było co inkszego wrazić do garca. Kiejsi hań downij sie godnie jodało kwaki, a bydłu sie dowało yny zbytki. Inakszy sie sadziło a sioło rzepe, inakszy kwaki, a eszcze inakszy ziymioki. Zorka kwaków a przisady sie sioło uż na Świyntego Macieja – dwacatego sztwortego lutego. Dycki sie jich sioło na zogónach tam, kany sie słónko opiyrało, a tam kany nie fukoł wiater. Dycki sie aji dowało pozór, coby nie sioć, kiej świyciły wroz dwa światła – słónko a miesiónczek, ale sioło sie wtynczas, kiej miesiónczka przibywało. Tak samo sie sioło obili. Wyrośnióne kwaki, lebo kapuste, na kiere sie prawiło flancki, trzeja było pote przesadzić sadzokami na zogóny, kiere były porzóndnie nagnojóne gnojym a gnojówkóm. Flancki sie przesodzało dycki na kóniec kwietnia, abo na poczóntku moja, zoleżało jaki był czas, ale dycki po deszczu, kiej grónt był mokry. Kapuste a kwaki trzeja było ros opleć niż urosły, a aspóń dwa razy okopać. Piyrszy ros sie okopowało, a drugi ros sie osypowało baji jako ziymioki. Rzepe sie posadzowało do wołków w marcu, lebo w kwietniu do wołków, kiere były od siebie jakich sztyrycet – pindziesiónt cyntymetrów, po pore zorek co dwacet – dwacet piynć cyntymetrów. Pote zaros po sadzyniu rzepe sie wałowało. Jak uż rzepa wzeszła to sie jóm przebiyrało, a niechało sie yny nejszumniejsze małe kónski w raji. Rzepe trzeja było eszcze pote ze trzi razy obkopać motykóm. Rzepe szło eszcze sadzić s flancków, ale uroda s tego byla marno. S rzepy, kapusty, a s kwaków jak uż yły urośnióne, sie targało liści, a futrowało sie nimi bydło. Robiło sie tak tymu, że była biyda, a ludzie wiedzieli, że jak sie targo liści, to pote uroda bydzie marno. Sadziło sie na Cieszyńskij Ziymi eszcze godnie bób, groch, fazole, a becoki. W góraliji a na dolinach na gruntach rosło eszcze godnie lnu a konopia.

 

Niży sóm wypisane rostomajte czynści wercajgu a inkszych rzeczy.

 

Płóg:

 

1 – czepigi (rónczki, nogi, nosze)

2 – prynt (sprzyczka, spojka)

3 – nogi (nosze)

4 – pleca s dziurkami wiesiołymi a smutnymi

5 – grzóndziel

6 – krój

7 – trzónek od kroju s klinkiym na łożysku

8 – przikładacz

9 – odwalnica

10 – zielozko

11 – spłóz (spus)

12 – spiyra (sprzyczka, przichytka, podpiyra)

13 – swaczyna (szłapka, hoczek, zawias)

14 – szpandrót (szrub pogłymbiajóncy, szrub od odwalnice)

15 – sztycnia (wspiyra, piyntka)

16 – kurek

 

Bróny drzewiane:

 

1 – bierco

2 – woga

3 – szlufa (oko)

4 – gónżew (cybant)

5 – lańcuszek

6 – zolytnik (zorożka, swornik)

7 – pobrónek

8 – szynki (lajśnie)

9 – brónioki (zymby, gwoździe)

10 – oko (witka)

 

Kosa:

1 – szpic

2 – ostrzi (łostrzi)

3 – blot

4 – prynt (grzebiyń, rómek)

5 – piyntka

6 – pierściyń (okuci)

7 – klinek

8 – trzónek kosiska

9 – rónczka

10 – obłónk

11 – grabki (rożynki, prynty, sprzyczki)

12 – kosisko

13 – kyrblik (kyrlik, łostrzok)

14 – osełka

15 – babka na klepani kosy

 

Widły:

 

1 – helmisko (sztyl)

2 – berliczka

3 – widły

4 – zymby

 

Grabie:

 

1 – graisko

2 – wołek

3 – zymby

 

Cep:

 

1 – cep

2 – wiónzani (poszyci, kapica)

3 – cepisko (dzierżok)