Jodło s mółki, a s obilo
Ludzie na Cieszyńskij Ziymi robili jodło gor s obilo, mółki, jarzin a s owoców, kiere rosły na zogrodzie kole chałupy – s kwaków, kapusty, fazoli a s bobu. Bywało aji tak, że plóny były małe, lebo prziszła posucha, wtynczas obili było mało, a ludzie prawili, że bydzie głodowy rok. Dziepro jak na Cieszyńskim ludzie zaczli sadzić ziymnioki (poczóntek 19 wieku), uż tak głodu nie było, bo ziymnioki sie udowajóm, aji wtynczas, jak je posucha. Na północy Ziymi Cieszyńskij, kany je dobro ziymia, sioło sie pszynice, jynczmiyń, a na gorszych ziemiach sioło sie owies s reżym (połownik). Gazdowie sioli aji gryke na kasze. Obili sie mleło na żarnach na krupice – takóm mółke s kónskami zorek. S krupicy gaździny robiły ściyrke, lebo inksze jodła. Jarzine (reż jary) mleło sie na trzyczke, kieróm sie prażiło, a robiło sie ś nij prażónki. Najłacniejszóm żółtóm kasze s kukurzice, a biołóm mółke nosili gorole s Jabłónkowa. Mama ponikiedy posyłali bioły syr, a za niego dostali wiertlik kaszy. Niekiedy Mama szli do Jabłónkowa po mółke. Pół miecha prziniuśli , dwie a pół godziny przez las… Bogaci gazdowie na cieszyńskich dziedzinach wozili obili do młyna. S mółki pszynicznej sie piykło buchty, kołacze, a s jynczmiynnej, reżnej, lebo owsianej sie piykło ciymny chlyb (chory). S mółki pszynnej, a reżnej gaździny robiły gałuszki, szwołki, abo dowało sie jich do polywki, coby była gynściejszo. Dowały jich też do warzónych jarzin. S pszynnej mółki, wajec, mlyka, a s kapki cukru gaździny robiły amolety. Przi niedzieli, a we świynta na obiod były gałuszki na parze. Na Cieszyńskim sie jodało aji kasze. Kasze gryczanym sie warziło tak, coby sie suła, a jadło sie jóm ze szpyrkami, kwaśnym mlykiym, s maślónkóm, lebo s kiszkóm, Tóm kasze sie aji dowało do jelit przi zabijaczce. Kasze jynczmiynnóm – krupy sie suło do polywek. Drogóm żółtóm kasze s prosa sie warziło na mlyku jak gryzek. Kasze manne sie jodało przi niedzieli na śniodani, ale aji przi Wiliji. Ryż, kiery sie kupowało w obchodzie, suło sie do polywek, lebo do miynsa, kiere sie warziło przi świyntach.
Prażónki
Narychtować:
pół kila smielónej pszynice (hań downij reżne otrymby)
pół litra wrzawej wody
sól
liter wrzawego mlyka, lebo szpyrki s wyndzónego boczku.
Jako sie to robi:
Mółke trzeja prażić sztwierć godziny. Do smielónej, sprażónej pszynice, lebo reżu, wloć wrzawóm wode, a warzić tak, coby sie to srobiło rzodsze lebo gynściejsze – jako gdo mo rod. Drzewianóm łyżkóm kidać to na talyrz. Potym to zaloć wrzawym mlykiym, a poloć szpyrkami s umastóm.
Żarnówka
Narychtować:
liter mlyka
dziesiynć deka mółki pszynnej – żarnówki
sztyry deka masła
cukier
skurzica
kapke soli
Jako sie to robi:
Uwarzić mlyko, fórt miyszać, a suć do tego mółke, aż wszecko bydzie gynstnieć. Potym to kidać łyżkóm na talyrz. Łyżke trzeja pomoczać w umaście. Prażónki sie jy s ciepłym mlykiym.
Krupica s boczkiym
Narychtować:
sztwierć kilo boczku
liter wody
jedyn deko soli
dwacet deka boczku wyndzónego
Jako sie to robi:
Uwarzić wode, posolić, fórt miyszać łyżkóm, a suć po kapce mółke. Uwrzónóm wrzawóm krupice dać na miske, a poloć szpyrkami s boczku, a umastóm.
Podpłómyki
Narychtować:
trzicet piynć deko chorej mółki
pół litra mlyka
jedno wajco
dwa deka drożdży
dwa deka cukru
kapke soli
liści s kapusty
masło do polocio
słodko śmietónka
Jako sie to robi:
Rosfyrtać drożdże, cukier, łyżke mółki, a trzi łyżki mlyka. Zbytek mółki wsuć do miski, kidnónć do tego wajco, zbytek mlyka, cukru, a soli. Wloć do tego wyrośnióne drożdże, zarobić ciasto, a niechać aż to wyrośnie. Liści s kapusty dać na kraj pieca, coby uschły. Na ty liści dować ciasto, a piyc na blasze na złoty kolor. Idzie to aji piyc w trómbie, bes liści, na brótfani. Potym przikryć drugim listkiym, a dopiyc. S upieczónych kónsków ściepać liści, dać na talyrz, a poloć śmietónkóm.
Poliźniki
Narychtować:
krupica s pszynice
kwaśne mlyko
wajca
sól
liści s kapusty
Jako sie to robi:
Przirychtować ciasto s krupice, mlyka, wajec a soli. Liści s kapusty porzóndnie opucować, poroskłodać, a pomazać ich ciynko ciastym. Potym piyc w trómbie, lebo na blasze aż sie to kapke zarumiyni. Jak uż liści sie robióm miynkki, to poliźniki by miały być dobre.
Gałuszki na mlyku
Narychtować:
liter słodkigo mlyka
sztwierć kila krupczatki, krupice, lebo reżnej mółki
jedno wajco
sól, cukier
Jako sie to robi:
Do żarnówki kidnónć wajco, dać wody, sól a porzóndnie wymiyszać. Do wrzawego mlyka ciepać małe kluski, kiere sie nabiyro łyżkóm. Wsuć sól a cukier. Idzie aji to tego dać kapke masła. Gałuszki warzóne na wodzie trzeja poloć szpyrkami, a umastóm.
Kluski na mlyku – szwołki
Narychtować:
liter słodkigo mlyka
sztwierć kila mółki krupczatki
jedno wajco
sól, cukier
masło do polocio
skurzica do szmaku
Jako sie to robi:
Uwarzić mlyko. Srobić ciasto, a wloć go na wrzawe mlyko. Ocedzić, a podować polote masłym, a posute skurzicóm.
Amolety s jabkami
Narychtować:
trzicet deka pszynnej mółki
achtlik mlyka
achtlik wody
łyżka oliwy
sól
cukier
pół kila jabłek
dziesiynć deka umasty do smażynio
dziesiynć deka cukru pudru
Jako się to robi:
S mółki. mlyka, wody oliwy soli, a kapki cukru srobić ciasto. Dać do tego potrzite, a oszkrobane jabka, kiere trzeja potrzić na hrubym tarle. Smażić s obu strón na rosgrzotej umaście okróngłe placki. Posuć cukrym. Idzie to aji pomazać marmuladóm, lebo powidłami miasto cukru. Amolety sie jy s tejym ze zielin.