Wajecznica

   Wajecznica, abo smażylnica, to sóm smiyszane wajca pieczóne na umaście. Wajecznica się nie śmiała roslywać, musiała być gynsto, dowało sie do nij koński szpyrek, wórsztu i pokroty sznytloch. Mo kolor żółtawy – od wajec, a wajca majóm kolor, kiery zoleży od tego co kury żeróm. Wónio wajcami, sznytlochym i szpyrkami, jodało się jóm s chlebym. Kidało się jóm na kónsek chleba i nie śmiała ś niego spajść. 

   Na Cieszyńskij Ziymi wajecznice sie robiło dycki i robi sie jóm fórt. Mianuje sie eszcze inakszy: w Goleszowie – wajeczniki, a w Istebnej smażylnica. Gaździny robiły wajecznice na Zielóne Świóntki i na niedzielne śniodani. Do dzisio eszcze sie smażi wajecznice na polu, na lufcie dlo całej familiji i dlo przocieli, kierzi prziszli s nawszczywóm na Zielóne Świóntki. Wtynczas odprowiało sie rostomajte zwyki pasterski i smażiło się wajecznice. Po połedniu, gor jak był piekny czas i świyciło słónko, to na dziedzinach sie robiło wajecznice. Przociele i kamraci w kupkach szli pod las, lebo nad rzyke, brali wielkucne kamiynie i robili ś nich polynisko, na kierym smażili wajecznice. Gaździnki w fortuchach prziniósły każdo pore wajec, po kónsku wyndzónej szpyrki, wielki garniec i wielkucny reżny chlyb. Gospodorze nióśli zajś cosi mocnego, coby było wszyjstkim wiesioło, i coby w karku nie szkrobało. Młodzi brali ze sobóm jakisich muzykantów, bo to przeca była okazja, coby kapke pośpiywać i poswyrtać. Jak uż wajecznica była gotowo, to gaździny jóm dowały na chlyb i wszeckim rosnoszały. Po jedzyniu sie wyrzóndzało, śpiywało, tańcowało i balandrowało do nocy. A kiejsi jak chłapiec chodziuł ku dziołusze na zolyty to było tak: tóż jak starzi wlazowali do izby, to Jurek kiwoł głowóm, że sie mu się Jewka podobo. Siedli wszyjscy za stół. Gaździno prziniósła wajecznice s pokrónżanóm bałuszónkóm – choć ponikierzi prawili, że sie zolytnikom nie dowo na piyrszy ros wajecznice – chlyb, kawe. 

Szodón z wina

   Cieszyński szodón s wina mo żółty kolor, a w postrzodku wyglóndo jak krym. Jak je wielki, a jaki mo kształt zoleży od garca w kierym je. Mo słodkawy szmak wina, kapke ciyrpki. Słowo szodón je s jynzyka francuskigo, a je to ciepło, abo zimno moczka do deserów. Szodón sie robi s żółtek kiere sie miyszo s cukrym, a rosfyrtuje na ciepło s mlykiym a s winym. Dowało sie do niego aji jakisi arómaty, a gor wanilije. Szodón sie leje na jabka, abo gruszki s kómpotu, pudingi, kisiele, a aji ponikiere buchty. Pisze o tym Lucyna Ćwierczakiewiczowa (1829-1901), w ksiónżce „365 obiadów”.

  Szodón sie robiło na Cieszyńskij Ziymi uż downo tymu, a aji eszcze terazy sie go robi po chałupach. Recepis sie nie smiyniuł a fórt je taki sóm – idzie go baji nónść w ksiónżce  Walburgije Fójcikowej, „Nasza Kuchnia” kiero była wydano w kwietniu 1937 roku w Czeskim Cieszynie. W tej ksiónżce je cały opis jako sie szodón robiło, opisano je jego tradycyj, skónd prziszoł recepis, a jako je jego historyja. Recepis na szodón je taki: trzeja narychtować jednóm trzecióm litra biołego wina, osiym żółtek, dwa całe wajca, szternost deka cukru a wszecko to porzóndnie rosfyrtać rogulkóm, aż sie to zapiyni. Potym postawić garniec s pianóm do plechocza s wrzawóm wodóm, fórt miyszać, aż masa zacznie rosnónć, a moczka styngnie. Potym to trzeja ubijać w zimnej wodzie a wyniyjść do lodu. Idzie go aji jejść ganc na ciepło, a poloć nim baji legumine, lebo biszkopty. Do szodónu idzie aji dać kapke żelatyny, coby barży styngnół. Dowało sie go i dowo dali do rostomajtych jodeł baji takich jak puding s migdałów, biszkopt, krepliki strzikane, lebo rulón biszkoptowy. Szodón sie dowo aji do obiadów. Wino, kiere sie używo do robiynio szodónu to je gor wino jabkowe, kiere sie robiło po chałupach, s jabłek ze zogrody, podle starucnych recepisów. Takich jabłek na wino sie nie śmiało szkrobać, bo w skórce je nejwiyncyj arómatów, garbników, a barwników. Taki Wino s całych jabłek mo lepszy szmak a kolor. Na wino deserowe nejlepsze jabka to sóm taki wóniawe baji Renety.