Uż od trzinostego grudnia – od Łucyje ludzie na cieszyńskim rachowali dwanost dni do Wilije – prawili aji: od Łucyje do Wilije. Każdy dziyń był za miesiónc, tak jak było w tym dniu tak miało snoci być w miesióncu. Baji jak szternostego padoł deszcz, to luty mioł być s deszczym. Potym prziszła Wilija. We Wilije dycki Tacik, Abo starzik przismyczył do chałupy goiczek – smrek, abo sosne, a kiejsi sie wieszało gałónzke goiczka, abo cały strómek na powale kole dwiyrzi, abo w kóncie. Nieskorzi dziepro sie go stawiało na ziymi i strojiło, ale tyn zwyczaj do nas prziszoł s Niymiec. Zielóny strómeczek symbolizowoł odrodzyni i nowe życi. U beskidzkich goroli Świynta były dycki ogromnie ważne, bo przeca Zbawiciel sie urodziuł w szopie, a óni wierzili że sie urodziuł kansik w górach. Piyrszo gwiozdka na niebie to była dziura w niebie – tak wierzili ludzie. Pón Bóczek sie otwiyroł na ludzi.
Kóniaków, dziady spod Ochodzitej.
We Wilije sie jadło siedym potraw. Potym gor młode dziołuchy, kiere eszcze nie były wydane i ni miały galanów wróżyły se, kiero sie nejrychlij wydo. Ciepały bótki za siebie, a jak taki bótek sie obróciuł ku dwiyrzóm, to wiesieli było do roku. Dziołuchy wylazowały przed chałupe i słuchały, s kierej stróny blaknie pies, bo tam stela mioł prziść galan. Gazda zapoloł świyczke a każdy musioł go zdmuchnónć. Jak dym szeł prosto do wyrchu, to znaczyło zdrowi, jak sie krziwiuł to znaczyło chorobe, a jak szoł ku dwiyrzóm – śmierć. Brało sie też sztyry orzechy i wróżyło sie z postrzodka, każdy orzech znaczył trzi miesiónce. Jak był piekny – to znaczyło zdrowi, a jak był szpatny to chorobe. Każdy gazda, abo siedlok po Wiliji szeł do chlywa i dowoł opłatki krowóm, babucióm i gowiydzi, coby były zdrowe cały rok. Wierzili też, że zwierzynta rzóndzóm we Wilije ludzkim głosym, ale poradzi ich usłyszeć yny taki człowiek, kiery był bez grzychu – baji taki niemowle. Wszyjstko, co zbyło z talyrzi trzeja było wysuć pod strómek, kiery nie rodziuł, coby na rok obrodziuł.
Potym też chodzili kolyndnicy. Nazywali sie w górach połaźnicy i chodzili s połaźniczkóm. Kolyndowali do Trzech Króli, a w nikierych dziedzinach do Grómnice. Budowali też takóm stajynke, abo szopke kiero sie nazywała Betlejymek. Młodzi Chłapcy przeblykali sie za trzech króli, inksi za diobła, dziada, abo za Judosza. Kolyndowali i śpiywali pieśniczki, winszowali gospodorzóm, coby sie darziło, mnożiło, dziecka były zdrowe i wszyjstko inksze. A winszowali tak:
Szczynści na szczynści na tyn to tu Nowy Rok, cobyjście tu byli zdrowi cały Boży Rok!
To nóm Boże dej!
W każdym kóntku po dziecióntku, a na piecu troje, a cobyjście nie powiedzieli, że je kiere moje!
To nóm Boże dej!
Cobyjście byli zdrowi i wiesieli, jako w niebie annieli!
To nóm Boże dej!
Coby sie Wóm darziło, mnożiło, kapusta, groch, żito, reż, psziniczka też!
To nóm Boże dej!
Cobyjście mieli pełne pudła, cobywóm gaździno przi piecu nie schudła!
To nóm Boże dej!
Cobyjście mieli tela byczków, wiela w lesie smyreczków, a tela cieliczek, wiela w lesie jedliczek!
Cobyjście mieli tela liści na kapuście, wiela ludzi na odpuście!
To nóm Boże dej!
Kurek pełno grzynda, hej kolynda, kolynda!