Miodula

Miodula to je myntno gorzołka, mo kolor słómy, a mo lekki bioławy osad miodowy. Je lepko a klejónco. Mo szmak miodu, a wónio też miodym. Miodula musi mieć w sobie trzicet, sztyrycet procynt szpyrytusu. Na Cieszyńskij Ziymi gorzołke się piło dycki, a pije się jóm fórt. Kiejsi a aji eszcze dzisio ledzy kany to je wielkucny problem, kiery władza jakosi chciała roswiónzać. Gazdowie a siedlocy se dycki na Cieszyńskim śpiywali tak:

Gorzolinko, ciotko moja, nie piłech cie jako wczora,
Na groblach, hej na groblach, trala, la, la, la, la,
W karczmie w bani, a dzisio w moji czepani.

   Na Cieszyńskim sie piło yny gorzołki, kiere sie robiło na szpyrytusie. Nejlepszy ś nich to była miodula, kieróm sie robiło ze szpyrytusu, a s miodu. Kole Żywca Gorole na miodule prawili miodonka. Robi sie jóm ajnfachowo. Trzeja narychtować miód, szpyrytus, a przewarzónóm wode. Miyszo sie to po jednej trzeci. Szpyrytus, miód, a woda muszóm się ze sobóm przegryjźć. Czym dłukszy miodula postoji w bintfelu, tym lepszy potym szmakuje. Inkszy recepis je taki: do flaszki wloć pół na pół – miód, a szpyrytus. Co jakisi czas potrzepać flaszkóm. Potym miodule postawić na pore dni kansik do chłódka. Podle tego recepisu fórt sie robi miodule, ale óna je przeogrómnie słodko, tóż czasym trzeja do nij wloć kapke wody. Miodule sie piło na wiesielu, na krzcinach lebo przi dożynkach. Przi ponikierych świyntach sie piło miodule, coby być sdrowym przes cały rok. Trzeja było czasym aji zaloć chroboka. Prawiło sie: gdo we Wilije wlos do aryndy, tyn cały rok do nij chodziuł. Przi dożynkach, jak uż gazdowie swióźli do stodoły ostatnióm fure obilo, to gaździno wycióngała s bintfela miodule, narychtowała kołocz, a pozywała wszyjstkich na dożynkowóm gościne. Na dożynkowym stole stoły kołocze, zorkowo kawa, a mlyko. Gazda na poczynstne dowoł warzónke, a miodule. W miynsopuście, kiej sie jadło godnie krepliki, buchty, a inksze dobre jodło, pijało sie też gorzołke. Recepis mojigo starzika na miodule był taki: do flaszki wloć po równo miodu, przewarzónej wody a szpyrytusu. Potym to trzeja postawić baji do bintfela, a od czasu do czasu tym zatrzepać. Czym dłukszy miodula postoji, tym lepszy. Inkszy recepis miała moja ciotka – trzeja narychtować szklónke miodu, szklónke szpyrytusu, a szklónke przewarzónej wody. Ochłódzónóm wode smiyszać s miodym, porzóndnie wymiyszać, a potym wloć szpyrytus. Miodule trzeja robić w czystych, wypucowanych szklónkach lebo we flaszkach, a dobrze zawrzić. Gorzołka je lepszo jak dłukszy postoji w bintfelu, lebo we szpajsce. 

Tatarczówka

   Tatarczówka to je gorzołka, kiero mo żółty, lebo ciemnożółty kolor – zoleży wiela sie do nij wsuje szafranu. Mo gorzkawy, słodki szmak a wónio szpyrytusym a zielinami. Szpyrytusu w tatarczówce mo być trzicet – sztyrycet procynt – zoleży to od tego, wiela sie naszteluje. Na Cieszyńskij Ziymi hań downij sie robiło gorzołke, kiero miała gorzkawo – słodkawy szmak. Robiło sie jóm s tataraku tóż mianowała sie tatarczówka. Na Cieszyńskim ludzie eszcze dzisio targajóm korzynie tataraku, kiery rośnie nad stowami. Rośnie gor w Żabim Kraju, kany sóm stawy ekstynsywne - taki kiere nie śmióm być pucowane. Tatarak nie chce rość na stawach, w kierych hoduje sie ryby. Korzyń tataraku jak sie uż wytargo, to sie go pucuje a suszy. Potym sie go dowo do słojów, tak, coby go szło wartko wycióngnónć a srobić ś niego dobróm gorzołke. hań downij tatarak sie jodało na sucho – wrażowało sie go do gymby a żuchłało, bo tatarak je dobry na rostomajte nimoce. Eszcze dzisio po chałupach idzie nalyźć tatarczówke – bo to lykarstwo jak boli bachorz, na wóntrobe lebo rewme. Jedyn ze starucnych recepisów naszych starek s 1885 roku je taki: na garniec gorzołki rospujścić trzicet – sztyrycet kapek olejku, podle tego jaki gdo mo rod – miyntowego, anyżowego, kminkowego, s tataraku lebo inkszego we sztwiertce szpyrytusu. Niecałe kilo cukru zaloć pół drugóm litra wody, potym warzić aż sie s tego srobi lepki syrop. Do tego syropu wloć pół gorka szpyrytusu s olejkami a porzóndnie wymiyszać. Potym to dobrze przecedzić a mo s tego być cały garniec gorzołki. 

   Hań downij był aji taki zwyk, że sie szło ku stawóm a myło sie we wodzie. Ludzie wierzili, że w nocy s Wielkigo Sztwortku na Wielki Pióntek, na pamióntke krwawej mynki pańskij w przirodzie sie wyprawiajóm cuda – że woda sie obraco na chwile w czyrwiónóm, lebo we wino. Skyrz tego ludzie sie szli myć nad stow. Trzeja było jednako rzykać po cichu, a nim słónko wzeszło umyć sie we wodzie kiero płynęła ze zachodu na wschód, a nie uciyrać sie. Ludzie wierzili, że gdo się wtynczas umyje w tej wodzie, tyn bydzie sdrowy, wiesioły, szwarny przes cały rok. Jak uż wszyjscy sie we stawie umyli, to szli do chałupy a każdy dostowoł po sztamperliczku tatarczówki na rosgrzoci. To była aji tako pamióntka mynki Chrystusowej, bo tarczówka je gorsko, tóż trzeja jóm wloć do karku, oczy zawrzić a przełknónć. We Wielki Pióntek każdy musioł sie napić aspóń kapke tatarczówki, coby był sdrowy cały rok. We Wielki Pióntek wyganiało się aji rostomajte złe moce s chałupy a s dziedziny – coby sie ludziom płóżyło. We Skoczowie do dzisia eszcze chodzóm s Judoszym, a przeganiajóm diobły. To jedyny taki zwyk w całej Polsce. Recepis na tatarczówke idzie nalyźć we starych ksiónżkach, ale tatarczówki nie lza kupić w kónzumie. Tarazy sie uż tatarczówki tak moc nie robi jako kiejsi, ale hań downij baji we Skoczowie przeogrómnie dobróm tatarczówke robiuł Franciszek Oborny – mistrz malowanio. Ubywo tych ludzi co eszcze wiedzóm, jako sie robi tatarczówke, lebo jako szmakuje. Człónkowie Towarzystwa Miłośników Skoczowa, jejich prezes Robert Orawski, a eszcze ludzie s inkszych dziedzin chcóm, coby ta piekno tradycyja tatarczówki nie zaginyła. Chcóm, coby sie jóm zajś robiło, jak hań downij podle starych recepisów. Bo tatarczówka to ni ma yny gorzołka, ale to je aji historyja a tradycyja naszych starzików.

Warzónka

   Warzónka to je tako dobro gorzołka, mo kolor jak słóma, abo jasnobrónzowy, je rzodko i kapke sie kleji. Warzónke sie wlywało do rostomajtych flaszek – wiynkszych miyńszych – podle tego wiela ji trzeja było. Kolor warzónki zoleżo od tego wiela sie do nij dało miodu i cukru. Jak sie dało miód lipowy, to była jaśniejszo, a jak sie dało spadziowy to była tako zielóno. Warzónka wónio karmelym, kapke miodym, skórkami s cytróny, i kapke aji skorzicóm, i goździkiym. We warzónce musi być 35 – 40 procynt szpyrytusu. Warzónke sie piło ciepłóm.